Het zal jullie niet ontgaan zijn dat we midden in een transitie zitten: alles staat op z’n kop: gasprijzen, N-uitstoot, klimaatverandering, biodiversiteitscrisis, wooncrisis, bedrijven die onbelast teveel uitstoten, vliegtax, verlies van vertrouwen in de overheid; je zou er verdrietig en depressief van worden.
Daarom vertel ik jullie hier graag over de mooie ontwikkelingen die er zijn en die ook bij transitie horen. Tussen 2020 en 2030 gaan we een enorme omslag meemaken, en die is al begonnen, we zitten in de Transition Twenties.

Eerst de basics van transitie volgens Derk Loorbach, directeur transitie-instituut DRIFT, hier weergegeven. Er zijn drie processen gaande:
  • AF-bouwen wat niet duurzaam is en wat we niet langer zo willen; bijv. onomkeerbaar vervuilende of uitputtende productieprocessen met een te grote ecologische en sociale voetafdruk. Lees: gebruik carbon, plastic, overtoerisme.
  • OM-bouwen wat we nog wel nodig hebben maar wat absoluut meer circulair en natuurinclusief moet gebeuren. Lees: landbouw, transport, vliegen, kledingindustrie.
  • De groene lijn: ondersteunen van de OP-bouw van vernieuwende, regeneratieve vormen van productie, consumptie, onderwijs, gezondheidszorg, transport, die al lang en breed plaats vindt, maar waar nog te weinig aandacht voor is in de media. Deze vernieuwende initiatieven komen sinds 2020 uit de marge, ze worden zichtbaar en gaan ‘institutionaliseren’ tot het nieuwe normaal. Lees: land-van-ons, heerenboeren, caring farmers, strokenteelt in de akkerbouw, donut economie, coöperatie lerenvoormorgen, de soepfabriek, regeneratief toerisme, Fair B&B.   
De organisaties, bedrijven, instituten en coalities die in Nederland bezig zijn dit in de praktijk al te doen, zijn nog niet zo zichtbaar. Daarom hebben deze zomer meer dan 75 van hen afgesproken de krachten te bundelen, meer samen op te trekken. Zo laten ze zien aan politiek, overheid en burgers wat een enorme beweging in Nederland al bezig is de omslag naar een sociaal rechtvaardige en ecologisch gezonde samenleving te realiseren.
Deze beweging noemt zich de Duurzame Doorbraak en ze werkt toe naar 2022 als het jaar van de duurzame doorbraak. Wie doen daar zoal aan mee? Impact instituut, Thrive instituut, en grote netwerken als MAEX, Deltaplan biodiversiteitsherstel, SDG-Netwerk, MVO-Nederland, Milieudefensie, klimaatjongeren, economy of the common good, coalitie burgerberaad en Maatschap Wij, om een paar bekende te noemen. Duurzamedoorbraak.nu

Deze organisaties zijn niet alleen vernieuwers en pioniers in de groene OP-bouw lijn, er zijn er juist ook die de AF-bouw en OM-bouw ondersteunen en vormgeven (bijv. Deltaplan biodiversiteitsherstel, Impact Instituut, Blue City).
Iedere organisatie zorgt in zijn sector of over sectoren heen voor een omslag. Ze werken zowel aan sociale als aan ecologische gezondheid vanuit het nieuwe narratief van complex systems; zo werken sommigen aan een betere democratie en het opheffen van ongelijkheid, anderen organiseren dat natuurgebieden, rivieren en ‘de toekomst’ juridische een stem krijgen bij beleidsbeslissingen, bijvoorbeeld over het verbeden van een weg of het gebruik van pesticiden
September, oktober en november zijn de MAANDEN van de duurzame doorbraak. Er is een kalender waarop iedere deelnemende organisatie vermeldt met welk evenement of cursus of actie zij aan de gewenste omslag bijdraagt.
https://duurzamedoorbraak.nu/events

Ben je werknemer of lid bij een van de deelnemende organisaties, dan doe je al mee. Wil je als individu aansluiten, dan kun je uiteraard bij verschillende evenementen kijken wat er gebeurt en je eventueel bij die groep aansluiten. Ook kun je je aanmelden bij het ‘citizens platform’ van de Wellbeing Economy Alliance Nederland.
Daar kun je meepraten en meewerken aan het realiseren van een samenleving, die stuurt op welzijn in plaats van op BNP, volgens de 7 principes van de donut economie, de 7 manieren van denken[1] als een 21ste-eeuwse econoom :
1. Verander het doel: van BNP naar donut en naar welzijn
2. Zie het grote geheel: van een op zichzelf staande markt naar ingebedde economie.
3. Koester de menselijke natuur: van rationele economische consument naar sociaal gemeenschapsmens.
4. Denk in complexe dynamische systemen (in plaats van de samenleving te zien als een motor met onderdelen).
5. Ontwerp om te verdelen: van 'groei zal het wel weer gelijk trekken' naar 'distributive by design'.
6. Creëer om te regenereren: van 'groei ruimt het wel weer op' naar regeneratief door ontwerp.
7. Stap af van het idee dat groei nodig is. We gaan van groei-verslaafd naar niet meer groeien (of degrowth).

Een mooie uitzending van Tegenlicht (17 oktober 2021) bespreekt of we ons überhaupt wel een economie zonder groei en met welzijn kunnen voorstellen. www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2021-2022/de-ontgroeiers.html

Ik ben benieuwd naar je ervaringen, misschien uitwisselen tijdens een lokaal VWI-café, of op onze 6 november bijeenkomst?

[1] https://www.opendemocracy.net/en/transformation/seven-ways-to-think-like-21st-century-economist/