Al jaren ben ik gefascineerd door het fenomeen van ‘zachte krachten’. Is het niet een wonder hoe een boomwortel simpelweg door te groeien in staat is om asfalt te breken of de tegels in een fietspad omhoog te duwen. Of hoe water enkel door te bevriezen en te smelten een rots kan splijten. Het zijn voorbeelden uit de natuur. Natuur kan door natuur te zijn, d.w.z. niets anders te doen dan zichzelf te zijn en ‘haar natuur’ te volgen de prachtigste dingen creëren en ook destructief zijn.

Ik herinner me dat ik op mijn 17de op schoolreis in Rome de Pieta zag. De gids vertelde dat de voet van Jezus was gesleten door de vele kussen die devote gelovigen er op gedrukt hadden. Zou dat mogelijk zijn? Slijtage van steen door eeuwen lang veelvuldig kussen. Hoewel ik daar nu op internet niets meer over kan vinden spreekt de gedachte tot mijn verbeelding: dat we met onze liefde en toewijding zelfs steen kunnen bewerken…

Ruim een eeuw geleden schreef Henriëtte Roland Holst een gedicht getiteld ‘De zachte krachten’. Een fragment:

De zachte krachten zullen zeker winnen
in ‘t eind – dit hoor ik als een innig fluistren
in mij: zo ‘t zweeg zou alle licht verduistren
alle warmte zou verstarren van binnen.
–
De machten die de liefde nog omkluistren
zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,
dan kan de grote zaligheid beginnen …

In deze tijd van oorlog wil ik er zo graag in geloven, in de zachte krachten. De kracht die geweld doet oplossen, die doet besluiten dat het nu klaar moet zijn met levens verspillen.

Een meer eigentijds geloof in de zachte krachten vond ik in het YouTube filmpje ‘The Pyramid and the Pool’ van de Amerikaanse sociologe Martha Beck (www.youtube.com/watch?v=Xz9IJMMWP4M&t=9s) over het oplossen van perverse machtsstructuren niet door strijd maar door inclusie, door bottom up de structuur te ondermijnen, zoals een stapel suikerklontjes in een bakje water (dat is wat ze laat zien in het filmpje). Door smelten, oplossen, warmte, liefde, kortom: de zachte kracht. Door te zijn wat we ten diepste zijn, zoals we op de aarde kwamen, vol onschuld en bereid om ons hart te openen voor onze naasten. Is dat niet ook ‘onze natuur’? Ook wij kunnen, simpel door onze natuur te volgen, de prachtigste dingen creëren en destructief zijn. Wij hebben, anders dan het water en die boom, een keuze.


Jikke Verhulst

“Ik schrijf graag en veel. Ik schrijf dagelijks om dossiers van mijn cliënten bij te houden, maar ik kruip ook soms gepassioneerd achter het toetsenbord als ik iets lees in de krant waar ‘niets van klopt’ of waar iets heel belangrijks aan ontbreekt. Ik maak jullie graag deelgenoot van gebeurtenissen in mijn werk en dagelijks leven en mijn reflecties daar op.”

Wil je reageren op deze column? Mail dan aan Jikke Verhulst.